Bharti Bhawan Class-10 Math Co-ordinate Geometry Solution Exercise-1C

                       

                        рдк्рд░рд╢्рдиाрд╡рд▓ी-1C


1. рдЙрд╕ рдд्рд░िрднुрдЬ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рдиिрдХाрд▓े рд╢ीрд░्рд╖ рдмिंрджुрдУं рдХे рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं|
(i) (-5, -1) (3, -5) (5, 2) 
Answer:—-
x1=-5, y1=-1, x2=3, y2=-5, x3=5, y3=2
рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=1/2[x1(y2-y3)+x2(y3-y1)+x3(y1-y2]
1/2[-5(-5-2)+3(2+1)+5(-1+5)]
1/2[-5×(-7)+3×3+5×4]
1/2(35+9+20)
  1   ×64=32
  2
(ii) (1, -2) (-3, 4) (5, -6)
Answer:—-
x1=1, y1=-2 x2=-3, y2=4 x3=5, y3=-6
рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=1/2[x1(y2-y3)+x2(y3-y1)+x3(y1-y2]
1/2[1(4+6)-3(-6+2)+5(-2-4)]
1/2[1×10-3×(-4)+5×(-6)]
1/2[10+12-30]
  1  ×(-8)= -4
  2
(iii) (-5, 7) (-4, -5) (4, 5) 
Answer:—-
x1=-5, y1=7, x2=-4, y2=-5, x3=4, y3=5
рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=1/2[x1(y2-y3)+x2(y3-y1)+x3(y1-y2]
1/2[-5(-5-5)-4(5-7)+4(6+5)]
1/2[-5×(-10)-4×(-2)+4×11]
1/2[50+8+44]
  1  ×106  = 53
  2
(iv)(at1,2at1),[(at2)2,2at2],[(at3)2,2at3]
Answer:—-
x1=at1,y1=2at1,
x2=(at2)2,y2=2at2,x3=(at3)2, y3=2at3
рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=1/2[x1(y2-y3)+x2(y3-y1)+x3(y1-y2]
1/2[at2(2at2-2at3)+(at2)2(2at3-2at1)+(at3)2(2at1-2at2)]
1/2[2a2(t1)2(t2-t1)+2a2(t2)2(t3-t1)+2a2(t3)2(t1-t2)]
 1 ×2a2[(t1)2(t2-t3)+(t2)2(t3-t1)+(t3)2+(t1-t2]
2. (i) рдпрджि рдк्рд░рдердо рдкाрдж рдХे рдмिंрджुрдУं A(x,y) B(1,2) C(2,1) рд╕े рдмрдиे рдд्рд░िрднुрдЬ ABC рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ 6 рд╣ो рддो рд╕िрдж्рдз рдХрд░ें рдХि x+y=15
рдЙрдд्рддрд░:—-
x1=x       x2=1       x3=2
x2=y        y2=2        y3=1
рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=1/2[x1(y2-y3)+x2(y3-y1)+x3(y1-y2]
6=  1  [x(2-1)+1(1-y)+2(y-2)]
      2
12=[x+1-y+2y-4]
12=x+y-3
x+y=15
(ii) рдХिрд╕ी рдд्рд░िрднुрдЬ рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ 5 рд╡рд░्рдЧ рдЗрдХाрдИ рд╣ै| рдпрджि рдд्рд░िрднुрдЬ рдХे рджो рд╢ीрд░्рд╖ों рдХे рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХ (2, 1) рдФрд░ (3, -2) рд╣ै| рдФрд░ рддीрд╕рд░ा рд╢ीрд░्рд╖ (x,y) рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ो рдХि y=x+3 рддो рддीрд╕рд░ा рд╢ीрд░्рд╖ рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░ें-
Answer:—-
x1=2      y1=1
x2=3      y2=-2
x3=x      y3=y
рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=1/2[x1(y2-y3)+x2(y3-y1)+x3(y1-y2]
5=1/2[2(-2-y)+3(y-1)+x(1-(-2)]
5=1/2[-4-2y+3y-3+3x]
5=1/2[3x+y-7]
5=1/2[3x+x+3-7]    y=x+3
5=  1  [4x-4]            y= 7  +3
      2                             2
10=4x-4                  y=  7+ 3×2   
4x=10+4=14                  2
x=  14                     y=  7+6         
       4                              2
x=   7                       y=  13   
       2                              2
3.рд╕िрдж्рдз рдХрд░ें рдХि рдмिंрджुрдПं (0, 11) (2, 3) (3, -1) 
рд╕ंрд░ेрдЦ рд╣ै? 
рдЙрдд्рддрд░:—
x1=0       x2=2       x3=3
y1=11     y2=3        y3=-1
рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=1/2[x1(y2-y3)+x2(y3-y1)+x3(y1-y2]
1/2[0(3-(-1)+2(-1-11)+3(11-3)]
1/2[0-24+24]
  1   ×0=0
  2
4. (i) k рдХे рдХिрд╕ рдоाрди рдХे рд▓िрдП рдмिंрджुрдПं (3, k) (7, -2) (5, 1) рд╕ंрд░ेрдЦ рд╣ै|
рдЙрдд्рддрд░:—–
x1=3       x2=7         x3=5
y1=k        y2=-2        y3=1
рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=1/2[x1(y2-y3)+x2(y3-y1)+x3(y1-y2]
0=1/2[3(-2-1)+7(1-k)+5(k-(-2)]
0=1/2[3×(-3)+7-7k+5(k+2)]
0=1/2[-9+7-7k+5k+10]
0=  1   [-9+17-2k]
      2
0=8-2k
2k=8
k=   8    =4
       2
(ii) k рдХे рдХिрд╕ рдоाрди рдХे рд▓िрдП рдмिंрджुрдПं (1, 1) (3, k) (-1, 4) рд╕ंрд░ेрдЦ рд╣ै|
Answer:—-
x1=1        x2=3        x3=-1
y1=1        y2=k         y3=4
рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=1/2[x1(y2-y3)+x2(y3-y1)+x3(y1-y2]
0=1/2[1(k-4)+3(4-1)-1(1-k)]
0=1/2[k-4+9-1+k]
0=  1   [2k+4]
       2
2k+4=0
2k=-4
k=-4/2=-2


5. рд╕िрдж्рдз рдХрд░ें рдХि рдмिंрджुрдПं (3, 3) (∆, 0) (0,k) рдПрдХ рд░ैрдЦिрдХ рд╣ोंрдЧे рдпрджि   1    +   1    =   1   
                          ∆         k         3
Answer:—–
x1=3, y1=3 x2=∆, y2=0 x3=0,y3=k
рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=1/2[x1(y2-y3)+x2(y3-y1)+x3(y1-y2]
0=1/2[3(0-k)+∆(k-3)+0(3-0)]
0=1/2[-3k+∆k-3∆+0]
0=-3k+∆k-3∆
3k+3∆=∆k
рджोрдиों рдУрд░ 3k∆ рд╕े рднाрдЧ рджेрдиे рдкрд░, 
   3k      +     3∆      =     ∆k     
  3k∆            3k∆          3k∆
  1       +      1       =      1     
  ∆               k               3
6.  рдЙрд╕ рдЪрддुрд░्рднुрдЬ рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рдиिрдХाрд▓े рдЬिрд╕рдХे рд╢ीрд░्рд╖ рдХ्рд░рдоाрдиुрд╕ाрд░ (-4, -2) (-3, -5) (3, -2) (2, 3) рд╣ै|
рдЙрдд्рддрд░:- 
 A рдХो D рд╕े рдоिрд▓ाрдиे рдкрд░, 
ABC рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ 
=1/2[-3(-2-(-2)+3(-2-(-5)-4(-5+2)]
=1/2[-3×0+3×3-4×(-3)]
1/2[0+9+12]=      21  
                              2
ACD рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ 
=1/2[-4(-2-3)+3(3+2)+2(-2+2)]
1/2[20+15]=     35    
                           2
ABCD рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=ABC+ADC
    21       +       35  =    56     =28
     2                  2           2
7. рдХिрд╕ी рдЪрддुрд░्рднुрдЬ рдХे рд╢ीрд░्рд╖ों рдХे рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХ (1, 1) (7, -3) (12, 2) (7, 21) рд╣ै| рд╕िрдж्рдз рдХрд░ें рдХि рдЪрддुрд░्рднुрдЬ рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ 132 рд╡рд░्рдЧ рдИрдХाрдИ рд╣ै|
рдЙрдд्рддрд░:-
B рдХो D рд╕े рдоिрд▓ाрдпा
ABD рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓  
=1/2[1(-3-21)+7(21-1)+7(1-(-3)]
1/2[-24+140+28]=   1   ×124=62
                                  2
DBC рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓
=1/2[7(2-(-3)+12(-3-21)+7(21-2)]
1/2[7×5+12×(-24)+7×19]
1/2[35-288+133]
1/2[168-288]=  1  ×120=60
                           2
ABCD рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=62+60=132
8. рдпрджि рдд्рд░िрднुрдЬ рдХे рд╢ीрд░्рд╖ рдХ्рд░рдорд╢ः A(1,-4) B(1,1) C(4,5) рд╣ो рддो A рд╕े BC рдкрд░ рд▓ंрдм рдХी рд▓ंрдмाрдИ рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░ें-
рдЙрдд्рддрд░:——
x1=1, y1=-4, x2=1, y2=1, x3=4, y3=5
ABC рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓
=1/[1(1-5)+1(5-(-4)+4(-4-1)]
1/2[-4+9-20]=  1   [-15]=  -15    =  15  
                          2                2           2
BC=√(1-4)2+(1-5)2=√(-3)2+(-4)2
√9+16=√25=5
AD=    ∆ABC рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓   
                  1  BC
                  2
                  15  
                   2                 
                   1    ×5
                   2
  15    ×    2    =3
   2           5
9. рдд्рд░िрднुрдЬ ABC рдХे рд╢ीрд░्рд╖ A(4,-6) B(3,-2) рдФрд░ C(5,2) рд╣ै| AD рдЗрд╕рдХी рдПрдХ рдоाрдз्рдпिрдХा рд╣ै| рд╕िрдж्рдз рдХрд░ें рдХि AD рдд्рд░िрднुрдЬ ABC рдХो рд╕рдоाрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рд╡ाрд▓े рджो рдд्рд░िрднुрдЬों рдоें рдмांрдЯрддा рд╣ै|
рдЙрдд्рддрд░:-
рдоाрдиा рдХि ABC рдПрдХ рдд्рд░िрднुрдЬ рд╣ै| рдЬिрд╕рдХी рдоाрдз्рдпिрдХा AD рд╣ै| AD рдоाрдз्рдпिрдХा рд╣ै| рдЗрд╕िрд▓िрдП D рдордз्рдпрдмिंрджु рд╣ै|
D=  3+5   =4,  -2+2   =  0   =0
         2               2          2 
x1=4, y1=0, x2=5, y2=2, x3=4, y3=-6, x4=3, y4=-2
рдд्рд░िрднुрдЬ ABD рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓
=1/2[3(0-(-6)+4(-6-(-2)+4(-2-0)]
1/2[3×6+4×(-4)+4×(-2)]
1/2[18-16-8]
  1   ×[-6]=-3
  2
рдд्рд░िрднुрдЬ ADC рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓
=1/2[4(2-(-6)+5(-6-0)+4(0-2)]
1/2[4×8+4×(-6)+4×(-2)]
1/2[32-30-8]=  1    ×(-6)=-3
                          2
10. рдд्рд░िрднुрдЬ ABC рдХे рд╢ीрд░्рд╖ рдХ्рд░рдорд╢ः (1,1) (-3,2) (4,-1) рд╣ै| D, E рдФрд░ F рдХ्рд░рдорд╢ः рднुрдЬा BC, CA AB рдХे рдордз्рдп рдмिंрджु рд╣ो рддो рд╕िрдж्рдз рдХрд░ें рдХि
ABC рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=4× DEF рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓
Answer:——
рдоाрдиा рдХि ABC рдПрдХ рдд्рд░िрднुрдЬ рд╣ै| рдФрд░ D, E, F рдордз्рдп рдмिंрджु рд╣ै| DEF рдХो рдоिрд▓ाрдпा| 
D рдордз्рдп рдмिंрджु рд╣ै| рдЗрд╕िрд▓िрдП рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХ
  -3+4    =   1  ,      2+(-1)    =   1   
        2            2             2             2
E рдХे рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХ=   1+4    5   ,  1-1  =0
                           2         2       2
F рдХे рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХ=   -3+1   =   -2   = -1
                           2           2        
                         1+2    =   3   
                            2           2
DEF рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=
 1 [ 1 (0-  3 )+  5 ( 3  –   1  )-1( 1   -0) ]
 2   2        2      2    2      2         2
 1 [ 1  ×  -3  +  5   × 2   -1×   1  ]
 2   2       2      2      2            2
  1  [  -3   +   5   –   1  ]
  2      4        2        2
  1   [  -3+10-2   ]=   1  ×   5    =   5  
  2           4                2       4        8
ABC рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=
1/2[1(2-(-1)-3(-1-1)+4(1-2)]
1/2[3+6-4]
  1   ×5 =   5   
  2              2
  5   = 4×   5   =   5  
  2              8        2

ABC рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=4× DEF рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ