Bharti Bhawan Class-9 Math Real Numbers Solution Exercise-1B




                        рдк्рд░рд╢्рдиाрд╡рд▓ी-1B






1. рдиिрдо्рди рдоें рдХौрди рд╕ी рд╕ंрдЦ्рдпा рдЕрдкрд░िрдоेрдп рд╣ै? 

(a) √  36   =  6     рдкрд░िрдоेрдп
          64       8
(b)  √3          рдЕрдкрд░िрдоेрдп
(c) -9   =   -9     рдкрд░िрдоेрдп
    √49       7
(d) √9    =  3   рдкрд░िрдоेрдп
        81      9
Answer:—- (b) 
2. рдиीрдЪे рдХрдпी рд╕рдоीрдХрд░рдг рдФрд░ рдХрдпी рд╕рдоुрдЪ्рдЪрдп рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं| рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╕рдоीрдХрд░рдг рдХा рдаीрдХ рдПрдХ рд╕рдоुрдЪ्рдЪрдп рдХे рд╕ाрде рдЬोрдб़ा рд▓рдЧाрдПं рддाрдХि рд╕рдоीрдХрд░рдг рдХा рд╣рд▓ рдЙрд╕ рд╕рдоुрдЪ्рдЪрдп рдоें рдкाрдпा рдЬा рд╕рдХे—-

рд╕рдоीрдХрд░рдг

(i) 3x-9=2
(ii) x2-1=1
(iii) √2x=√8
(iv) x+95=59

рдЬिрд╕ рд╕рдоुрдЪ्рдЪрдп рдоें рд╣ै|
(a)рдк्рд░ाрдХृрдд рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХा рд╕рдоुрдЪ्рдЪрдп
(b)рдкूрд░्рдгांрдХ рдХा рд╕рдоुрдЪ्рдЪрдп
(c)рдкрд░िрдоेрдп рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХा рд╕рдоुрдЪ्рдЪрдп
(d)рдЕрдкрд░िрдоेрдп рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХा рд╕рдоुрдЪ्рдЪрдп
Answer:—-
(i)<———–>(c) 
(ii)<———–>(d) 
(iii)<———–>(a) 
(iv)<————>(b) 
рд╡्рдпाрдЦ्рдпाрдд्рдордХ рд╣рд▓:—–

(i)3x-9=2   3x=9+2=11  x=11/3
(ii)x2-1=1  x2=1+1=2   x=√2
(iii)√2x=√8    x=√8/√2   x=4
(iv) x+95=59  x=59-95=-36
3. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдХे рдХेрд╡рд▓ рдЙрдд्рддрд░ рд▓िрдЦें-
(a)рджो рдЕрдкрд░िрдоेрдп рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХे рдмीрдЪ рдХिрддрдиी рдЕрдкрд░िрдоेрдп рд╕ंрдЦ्рдпाрдПँ рд╣ोрддी рд╣ै|
(b)рджो рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХे рдмीрдЪ рдХिрддрдиी рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕ंрдЦ्рдпाрдПँ рд╣ोрддी рд╣ै|
(c)рджो рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХे рдмीрдЪ рдХिрддрдиी рдЕрдкрд░िрдоेрдп рд╕ंрдЦ्рдпाрдПँ рд▓िрдЦी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै|
(d)рдкрд░िрдоेрдп рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдФрд░ рдЕрдкрд░िрдоेрдп рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХे рд╕рдоुрдЪ्рдЪрдп рдоें рдХिрддрдиी рд╕ंрдЦ्рдпाрдПँ рдЙрднрдпрдиिрд╖्рда рд╣ै|
(e)рдкрд░िрдоेрдп рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдФрд░ рдЕрдкрд░िрдоेрдп рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХे рд╕рдо्рдоुрдЪрдп рдХे рд╕рдо्рдоिрд▓рди рдХो рдХौрди рд╕ा рд╕рдо्рдоुрдЪрдп рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै|
(f)рдХ्рдпा рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЕрдкрд░िрдоेрдп рд╕ंрдЦ्рдпा рдХे рд╕ंрдЧрдд рд╕ंрдЦ्рдпा рд░ेрдЦा рдкрд░ рдПрдХ рдмिंрджु рд╣ोрддा рд╣ै? 
Answer:—–
(a)рдЕрдирдЧिрдирдд
(b)рдЕрдирдЧिрдирдд
(c)рдЕрдирдЧिрдирдд
(d)рдПрдХ рднी рдирд╣ीं
(e)рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХा рд╕рдоुрдЪ्рдЪрдп
(f)рд╣ाँ
4. рд╕ंрдЦ्рдпा рд░ेрдЦा рдкрд░ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХो рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░ें-
(a)√3   (b)-√3    (c)  1     (d)√6
                    2           √6

Answer:—–
(a) 
рдпрд╣ाँ AL рд╕ंрдЦ्рдпा рд░ेрдЦा рд╣ै| AB=1,  BC рд▓ंрдм AL,        BC=1
 рддो AC рдХрд░्рдг=√(рд▓реж)2+(рдЖреж)2
                 =√(1)2+(1)2=√2
рдкुрдиः CD рд▓ंрдм AC,  CD=1
AD=√(AC)2+(CD)
     = √(√2)2+(1)2=√3
рдкुрдиः AD=AP рдХाрдЯा рдмिंрджु,
 P, √3 рдХो рдиिрд░ूрдкिрдд рдХрд░ेрдЧा|
(b) 
      |        |        |               |             
   -√3    -√3     0            √3
               2
(c) 
рдпрд╣ाँ, AB=1, BC рд▓ंрдм AP, BC=1
AC=√(AB)2+(BC)2=
√(1)2+(1)2=√2
AP=AC рдХाрдЯा AP рдХो Q рдкрд░ рд╕рдордж्рд╡िрднाрдЬिрдд рдХिрдпा|  рдмिंрджु Q    1   рдХो рдиिрд░ूрдкिрдд рдХрд░рддा рд╣ै|
           √2
(d) 

(√2)2=(1)2+(1)2
(√3)2=(√2)2+(1)2
(√5)2=(2)2+(1)2
(√6)2=(√5)2+(1)2

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ