Bihar Board Class-9 Statistics Solution All Exercise-14.4










                           рдк्рд░рд╢्рдиाрд╡рд▓ी-14.4




1. рдПрдХ рдЯीрдо рдиे рдлुрдЯрдмॉрд▓ рдХे 10 рдоैрдЪों рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЧोрд▓ рдХिрдП:
2,3,4,5,0,1,3,3,4,3
рдЗрди рдЧोрд▓ों рдХे рдоाрдз्рдп,рдоाрдз्рдпрдХ рдФрд░ рдмрд╣ुрд▓рдХ рдЬ्рдЮाрдд рдХीрдЬिрдП|

рдЙрдд्рддрд░:—
рдоाрдз्рдп= 2+3+4+5+0+1+3+3+4+3  
                             10
=28/10=2.8
рдмрд╣ुрд▓рдХ= рдк्рд░ेрдХ्рд╖рдгों рдХी рдЕрдзिрдХрддрдо рд╕ंрдЦ्рдпा=3
рдЖрд░ोрд╣ी рдХ्рд░рдо рдоें рд╕рдЬाрдиे рдкрд░, 
0,1,2,3,3,3,3,4,4,5
n=10  рд╕рдо рд╕ंрдЦ्рдпा

(  n   ) +  (  n   +1) 
    2            2         
            2

  10     +   10   +1
   2             2         
            2
  5th  +   6th       = 3+3   =3
            2                   2
рдоाрдз्рдпрдХ=3
2. рдЧрдгिрдд рдХी рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें 15 рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдиे (100 рдоें рд╕े) рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЕंрдХ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдП:
41,39,48,52,46,62,54,40,96,52,98,40,52,60
рдЗрди рдЖंрдХрдб़ों рдХे рдоाрдз्рдп, рдоाрдз्рдпрдХ рдФрд░ рдмрд╣ुрд▓рдХ рдЬ्рдЮाрдд рдХीрдЬिрдП|

рдЙрдд्рддрд░:—
рдоाрдз्рдп=
 41+39+48+52+46+62+54+40+96+52+98+40+42+52+60     
          15
=822/15=54.8
рдмрд╣ुрд▓рдХ= рдк्рд░ेрдХ्рд╖рдгों рдХी рдЕрдзिрдХрддрдо рд╕ंрдЦ्рдпा=52
рдЖрд░ोрд╣ी рдХ्рд░рдо рдоें рд╕рдЬाрдиे рдкрд░, 
39,40,40,41,42,46,48,52,52,52,54,60,62,96,98
n=15,  рд╡िрд╖рдо рд╕ंрдЦ्рдпा     n+1   = 15+1   =8th
                                    2            2
рдоाрдз्рдпрдХ=52
3. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдк्рд░ेрдХ्рд╖рдгों рдХो рдЖрд░ोрд╣ी рдХ्рд░рдо рдоें рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै| рдпрджि рдЖंрдХрдб़ों рдХा рдоाрдз्рдпрдХ 63 рд╣ो, рддो рдХा рдоाрди рдЬ्рдЮाрдд рдХीрдЬिрдП|
29,32,48,50,x,x+2,72,78,84,95
рдЙрдд्рддрд░:—
n=10 рд╕рдо рд╕ंрдЦ्рдпा
(  n   ) +  (  n   +1) 
    2            2         
            2

  10     +   10   +1
   2             2         
            2
  5th  +   6th       =  x+x+2   
            2                       2

  x+x+2    =63
       2
2x+2=126, 2x=126-2=124,  x=124/2=62
4. рдЖंрдХрдб़ों 14,25,14,28,18,17,18,14,23,22,14,18 рдХा рдмрд╣ुрд▓рдХ рдЬ्рдЮाрдд рдХीрдЬिрдП|

рдЙрдд्рддрд░:—
рдмрд╣ुрд▓рдХ=рдк्рд░ेрдХ्рд╖рдгों рдХी рдЕрдзिрдХрддрдо рд╕ंрдЦ्рдпा=14
5. рдиिрдо्рди рд╕ाрд░рдгी рд╕े рдПрдХ рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдоें рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣े 60 рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХा рдоाрдз्рдп рд╡ेрддрди рдЬ्рдЮाрдд рдХीрдЬिрдП:

рд╡ेрддрди (рд░ुрдкрдпों рдоें)      рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा
3000                    16
4000                    12
5000                    10
6000                     8
7000                     6
8000                     4
9000                     3
10000                  1         
                            60


рдЙрдд्рддрд░:—
рдоाрдз्рдп=305000/60=5083.33
6. рдиिрдо्рди рд╕्рдеिрддि рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдПрдХ рдЙрджाрд╣рд░рдг
 рджीрдЬिрдП:
(i)рдоाрдз्рдп рд╣ी рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХा рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдоाрдк рд╣ै|
(ii)рдоाрдз्рдп рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХा рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдоाрдк рдирд╣ीं рд╣ै, рдЬрдмрдХि рдоाрдз्рдпрдХ рдПрдХ рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдоाрдк рд╣ै|

рдЙрдд्рддрд░:— 
рдЕрдиेрдХ рдк्рд░ेрдХ्рд╖рдгों рдпा рдмрдб़ी рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдЕंрдХों рдХा рдФрд╕рдд рдиिрдХाрд▓рдиे рдЬैрд╕ी рд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рдоाрдз्рдп (рдпा, рдФрд╕рдд) рдПрдХ рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХी рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдоाрдк рд╣ै|
рдмрд╣ुрдд рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд (рдЫोрдЯे) рдк्рд░ेрдХ्рд╖рдгों рдФрд░ рдЪрд░рдо рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рд╡ाрд▓े рдк्рд░ेрдХ्рд╖рдгों рдХी рд╕्рдеिрддिрдпों рдХे рд▓िрдП рдоाрдз्рдп, рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХा рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдоाрдк рдирд╣ीं рд╣ै| рдЙрджाрд╣рд░рдг рдХे рддौрд░ рдкрд░: рдЕрдЧрд░ рдПрдХ рдлैрдХ्рдЯ्рд░ी рдоें рдоाрдд्рд░ рд╕ाрдд рдХрд░्рдордЪाрд░ी рд╣ै рдФрд░ рдЙрдирдоें рдПрдХ рдЕрдзिрдХ рдЖрдп рд╡ाрд▓ा, рд╕ुрдкрд░рд╡ाрдЗрдЬрд░ рд╣ों рдФрд░ рдЕрди्рдп 6 рдХрдо рдЖрдп рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░्рдордЪाрд░ी рд╣ै рддो рдРрд╕ी рд╕्рдеिрддि рдоें рдоाрдз्рдп рдХा рдоाрдк рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╕рд╣ाрдпрдХ рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा| рддрдм рдЗрд╕ рд╕्рдеिрддि рдоें рдпा рдРрд╕ी рдЕрди्рдп рд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рдоाрдз्рдпрдХ рдЕрдерд╡ा рдмрд╣ुрд▓рдХ рдХी рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХे рдоाрдк рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╕िрдж्рдз рд╣ोंрдЧे| рдЪूंрдХि рд╣рдо рдЬाрдирддे рд╣ैं рдХि рдЪрд░рдо рдкрдж рдоाрдз्рдпрдХ рдЕрдерд╡ा рдмрд╣ुрд▓рдХ рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдирд╣ीं рдХрд░рддे рд╣ैं|


рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ