Bharti Bhawan Class-9 Math Graphical Representation of Statistical Data Solution Exercise-19




       




      


                         рдк्рд░рд╢्рдиाрд╡рд▓ी-19



1. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдк्рд░рд╢्рдиों рдХे рдЙрдд्рддрд░ рд▓िрдЦें—–

(a)рджंрдбों рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдоें рд▓ंрдмाрдИ рдХा рдорд╣рдд्рд╡ рд╣ोрддा рд╣ै рдпा рдЪौрдб़ाрдИ рдХा? 
(b)рдХ्рдпा рджंрдб рдЖрд▓ेрдЦ рдоें рдХ्рд╖ैрддिрдЬ рджंрдб рднी рдЦींрдЪे рдЬा рд╕рдХрддे рд╣ैं? 
(c)рдХ्рдпा рдЕрд╕рдоाрди рд╡рд░्рдЧ рдоाрдкों рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рднी рдЖрдпрдд рдЪिрдд्рд░ рдЦींрдЪा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै? 
(d)рд╕рдоाрди рд╡рд░्рдЧ рдоाрдкों рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдЖрдпрддों рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рдФрд░ рдмाрд░ंрдмाрд░рддाрдУं рдоें рдХ्рдпा рд╕ंрдмंрдз рд╣ोрддा рд╣ै? 
(e)рдХ्рдпा рдЖрдпрдд рдЪिрдд्рд░ рдмрдиाрдиे рдоें рд╡рд░्рдЧों рдХा рдЕрддिрд╡्рдпाрдкी (рд╕ंрддрдд) рд╣ोрдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै? 
(f)рдХ्рдпा рдПрдХ рдЕрдирддिрд╡्рдпाрдкी рд╡рд░्рдЧों рд╡ाрд▓े рд╡िрддрд░рдг рдХा рдмिрдиा рд╡рд░्рдЧों рдХो рдЕрддिрд╡्рдпाрдкी рдмрдиाрдП рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рдмрд╣ुрднुрдЬ рдмрдиाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै? 
Answer:—-
(a)рд▓ंрдмाрдИ рдХा (b)рд╣ां  (c)рд╣ां  (d)рд╕рдоाрдиुрдкाрддी (e)рд╣ां  (f)рд╣ां
2. рд░िрдХ्рдд рд╕्рдеाрдиों рдХी рдкूрд░्рддि рдХрд░ें—-
(a)рд╕рдоाрди рд╡рд░्рдЧ рдоाрдк рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдЖрдпрдд рдЪिрдд्рд░ рдоें рдЖрдпрддों рдХी рдКँрдЪाрдИрдпां рдмाрд░ंрдмाрд░рддाрдУं рдХे…. рд╣ोрддी рд╣ै
(b)рд╕рдоाрди рд╡рд░्рдЧ рдоाрдк рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдЖрдпрдд рдЪिрдд्рд░ рдоें рдЖрдпрддों рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рд╕ंрдЧрдд рдмाрд░ंрдмाрд░рддाрдУं рдХे… рд╣ोрддी рд╣ै|
(c)рдЖрдпрдд рдЪिрдд्рд░ рдмрдиाрдиे рдоें рд╡рд░्рдЧों рдХो…. рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП
(d)рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рдмрд╣ुрднुрдЬ рдЦींрдЪрдиे рдоें рдмिंрджुрдУं рдХो…. рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХ рд╡рд░्рдЧ рдХे рд╡рд░्рдЧ рдЪिрд╣्рдиों рдХो рд▓िрдпा рдЬाрддा рд╣ै|
Answer:—
(a)рд╕рдоाрдиुрдкाрддी (b)рд╕рдоाрдиुрдкाрддी (c)рдЕрддिрд╡्рдпाрдкी 
(d)x-рдЕрдХ्рд╖
3. рдиीрдЪे рджिрдП рдЧрдП рдЖрд▓ेрдЦ рдХुрдЫ рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдЬрди्рдо рджिрди рдХे рдХुрдЫ рдорд╣ीрдиे рдФрд░ рдЙрд╕ рдорд╣ीрдиे рдЬрди्рдо рд▓ेрдиेрд╡ाрд▓े рдмрдЪ्рдЪों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै| рдЖрд▓ेрдЦ рджेрдЦрдХрд░ рдиिрдо्рди рдк्рд░рд╢्рдиों рдХे рдЙрдд्рддрд░ рджें—
(a)рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдмрдЪ्рдЪे рдХिрд╕ рдорд╣ीрдиे рдоें рдЬрди्рдоें? 
(b)рдХिрд╕ рдорд╣ीрдиे рдоें рдЬрди्рдо рд▓ेрдиे рд╡ाрд▓े рдмрдЪ्рдЪों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ै? 
(c)рдХिрд╕ рдорд╣ीрдиे рдоें 3 рдмрдЪ्рдЪे рдЬрди्рдоें? 
Answer:—
(a) рдордИ
(b) рдоाрд░्рдЪ, рдЕрдк्рд░ैрд▓
(c) рдЬрдирд╡рд░ी
4.рдПрдХ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдЬिрд╕рдХी рдоाрд╕िрдХ рдЖрдп 2000 рд░ुрдкрдпे рд╣ै, рдиे рдкिрдЫрд▓े рдорд╣ीрдиे рд╡िрднिрди्рди рдкрджों рдоें рдиिрдо्рди рд╕ाрд░рдгी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЦрд░्рдЪ рдХिрдпा|
рдордж              рдЦрд░्рдЪ (рд╣рдЬाрд░ рд░ुрдкрдпे рдоें) 
рдХिрд░ाрдпा                    5
рд╢िрдХ्рд╖ा                      5
рдкрд░рдЪूрди рдХा рд╕рдоाрди       4
рджрд╡ाрдЗрдпाँ                   2
рдИंрдзрди                       2 
рдордиोрд░ंрдЬрди                 1
рд╡िрд╡िрдз                    1
рдЗрди рдЖंрдХрдб़ों рдХा рджंрдб рдЖрд▓ेрдЦ рдмрдиाрдПं|


рдЙрдд्рддрд░:—–

5. рдкांрдЪ рдЕंрдЪрд▓ों рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рд░ाрд╖्рдЯрдЭीрдп рдЫाрдд्рд░рд╡ृрдд्рддि рдкाрдиे рдХा рдк्рд░рддिрд╢рдд рднाрдЧ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं—-


рдЕंрдЪрд▓          рдк्рд░рддिрд╢рдд
рдЙрдд्рддрд░                35
рджрдХ्рд╖िрдг             12
рдХेрди्рдж्рд░ीрдп            15
рдкूрд░рдм               20
рдкрд╢्рдЪिрдо             18
рдЗрди рдЖंрдХрдб़ों рдХो рджंрдб рдЖрд▓ेрдЦ рдоें рджिрдЦाрдЗрдП


рдЙрдд्рддрд░:—-



6. рдоिрд▓ों рдоें рд╣рдб़рддाрд▓ рдХे рдХाрд░рдгों рдкрд░ рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдХिрдП рдЧрдП рдПрдХ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдоें рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХрд░्рддा рдиे рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЖंрдХрдб़े рдПрдХрдд्рд░िрдд рдХिрдП—–

рдХाрд░рдг      рдк्рд░рддिрд╢рдд рдШрдЯрдиा
рдЖрд░्рдеिрдХ            58
рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд          16
рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ        10
рдк्рд░рддिрдж्рд╡ंрджिрддा          6
рдЗрди рдЖंрдХрдб़ों рдХा рдПрдХ рджंрдб рдЖрд▓ेрдЦ рдмрдиाрдПं

рдЙрдд्рддрд░:—-


7.рдПрдХ рдХंрдкрдиी рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрднिрди्рди рд╡рд░्рд╖ों рдоें рдмрдиाрдП рдЧрдП рдоाрд▓рд╡ाрд╣ी рдПрд╡ं рдпाрдд्рд░िрдпों рдХे рд▓िрдП рдбिрдм्рдмों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдеी—-
рд╡рд░्рд╖          рдоाрд▓рд╡ाрд╣ी    рдпाрдд्рд░िрдпों рдХे рд▓िрдП
1995         205           100
1996         280           125
1997         310           150
1998         290           115
рдЙрдд्рддрд░:—–



8. 40 рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХे рднाрд░ рдХा рдмंрдЯрди рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं–
рднाрд░( рдХिрдЧ्рд░ा рдоें )      рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा
50-55                     12
55-60                      8
60-65                     5
65-70                     4
70-75                     5
75-80                     6       
                           рдХुрд▓=40
рдЗрд╕ рд╡िрддрд░рдг рдХो рдЖрдпрдд рдЪिрдд्рд░ рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдЦाрдПं|


рдЙрдд्рддрд░:—-



9. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рд╡िрддрд░рдг рдХो рдЖрдпрдд рдЪिрдд्рд░ рд╕े рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░ें—–

рд╡рд░्рдЧ рдЕंрддрд░ाрд▓        рдмाрд░ंрдмाрд░рддा
10-14                 300
15-19                 980
20-24                 800
25-29                 580
30-34                 290
рдЙрдд्рддрд░:—-
10. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рдмंрдЯрди рдХो рдЖрдпрдд рдЪिрдд्рд░ рд╕े рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░ें—–
рдк्рд░ाрдк्рддांрдХ    рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा
0-20             10
20-40           15
40-60           12
60-80            5
80-100          8
рдЙрдд्рддрд░:—–
11. рдХिрд╕ी рдк्рд░рд╢्рди рдХो рд╣рд▓ рдХрд░рдиे рдоें 25 рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рд▓рдЧा рд╕рдордп (рд╕ेрдХेрдг्рдбों рдоें) рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं—
16,20,26,27,28,30,37,33,40,38,46,42,
43,48,49,46,53,50,60,59,58,64,52,20

10 рд╕ेрдХेंрдб рд▓ंрдмाрдИ рдХे рд╡рд░्рдЧ рдЕंрддрд░ाрд▓ рд▓ेрдХрд░ рдмंрдЯрди рдХी рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рд╕ाрд░рдгी рдмрдиाрдПं рдФрд░ рдлिрд░ рдмंрдЯрди рдХो рдЖрдпрдд рдЪिрдд्рд░ рдоें рджिрдЦाрдПं—-

рдЙрдд्рддрд░:—-

рд╡рд░्рдЧ рдЕंрддрд░ाрд▓       рдмाрд░ंрдмाрд░рддा
10-20                   1
20-30                   5
30-40                   4
40-50                   8
50-60                  5
60-70                  2



12. рдиिрдо्рди рд╕ाрд░рдгी рдоें 100 рдкूрд░्рдгांрдХ рдХे рдПрдХ рдкрдд्рд░ рдоें рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдЕंрдХों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдПрдХ рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рд╡िрддрд░рдг рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै| рдЗрд╕ рд╡िрддрд░рдг рдХा рдЖрдпрдд рдЪिрдд्рд░ рдЦींрдЪे|
рдк्рд░ाрдк्рддांрдХ       рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा
0-10                  5
10-20              10
20-30               4
30-40               6
40-50              7
50-60              3
60-70              2
70-80              2
80-90              3
90-100            9
рдЙрдд्рддрд░:—-
13. рдПрдХ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें 51 рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा 100 рдоें рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдЕंрдХ рдиीрдЪे рдХी рд╕ाрд░рдгी рдоें рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं|
рдк्рд░ाрдк्рддांрдХ      рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा
0-10                 5
10-20             10
20-30              4
30-40              6
40-50             7
50-60             3
60-70             2
70-80             2
80-90             3
90-100          9      
                рдХुрд▓=51
рдЗрд╕ рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рд╕ाрд░рдгी рдХा рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рдмрд╣ुрднुрдЬ рдЦींрдЪे|
рдЙрдд्рддрд░:—-



14. 36 рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рднाрд░ рдиिрдо्рди рд╕ाрд░рдгी рдоें рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं—-

рднाрд░ рдоें             рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा
30.5-35.5              9
35.5-40.5              6
40.5-45.5            15
45.5-50.5             3
50.5-55.5             1
55.5-60.5             2
рдЗрди рдЖंрдХрдб़ों рдХा рдЖрдпрдд рдЪिрдд्рд░ рдФрд░ рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рдмрд╣ुрднुрдЬ рдЦींрдЪे|
рдЙрдд्рддрд░:—-
15. рдЧ्рд░ाрдо рдоौрджрд╣ рдЪрддुрд░ рдХे 150 рд╢्рд░рдоिрдХों рдХे рдШрд░ рдХे рд╕рдк्рддाрд╣िрдХ рдЦрд░्рдЪ рдХा рдмंрдЯрди рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं—-
рдЦрд░्рдЪ рд░ू рдоें      рд╢्рд░рдоिрдХों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा
100-150             25
150-200             40
200-250              33
250-300              28
300-350             16
350-400              8        
                       рдХुрд▓=150
рдЙрдд्рддрд░:—–
16. рд╕ुрдоेрд░рдЧंрдЬ рдоें рдХैंрд╕рд░ рдХे рд░ोрдЧिрдпों рдкрд░ рдХिрдП рдЧрдП рдЕрдз्рдпрдпрди рд╕े рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЖंрдХрдб़े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП| рдЗрдирдХे рд▓िрдП рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рдмрд╣ुрднुрдЬ рдмрдиाрдПं|
рдЖрдпु (рд╡рд░्рд╖ рдоें)      рд░ोрдЧिрдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा
30-39                    2
40-49                    3
50-59                   15
60-69                   21 
70-79                   18
рдЙрдд्рддрд░:—–


17. рдкाрддेрдкुрд░ рдЧाँрд╡ рдоें рдиिрд░्рд╡ाрд╣ рдЦрд░्рдЪ рд╕ूрдЪрдХांрдХ рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдк्рд░ेрдХ्рд╖рдг рдХिрдП рдЧрдП|

рдиिрд░्рд╡ाрд╣ рдЦрд░्рдЪ рд╕ूрдЪрдХांрдХ    рд╕рдк्рддाрд╣ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा
140-150                    5
150-160                   10
160-170                    20
170-180                     9
180-190                     6
190-200                     2
рдЗрди рдЖंрдХрдб़ों рдХा рдмिрдиा рдЖрдпрдд рдЪिрдд्рд░ рдмрдиाрдПं рдПрдХ рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рдмрд╣ुрднुрдЬ рдЦींрдЪे|
рдЙрдд्рддрд░:—-




18. рд╕ेрд╣ाрди рдЙрдЪ्рдЪ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рджो рд╕ेрдХ्рд╕рдиों рдФрд░ рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдЕंрдХों рдХो рдиीрдЪे рдХी рд╕ाрд░рдгी рдоें рджी рдЧрдИ рд╣ै|
    рд╕ेрдХ्рд╕рди A                    рд╕ेрдХ्рд╕рди B
рдЕंрдХ     рдмाрд░ंрдмाрд░рддा          рдЕंрдХ    рдмाрд░ंрдмाрд░рддा
0-10        3                0-10      5
10-20      9               10-20    19
20-30     17              20-30    15
30-40     12               30-40   10
40-50      9                 40-50   1
рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рдЖंрдХрдб़े рдХो рджो рдмाрд░ंрдмाрд░рддा рдмрд╣ुрднुрдЬों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рджोрдиों рд╕ेрдХ्рд╕рдиों рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рдк्рд░ाрдк्рддांрдХ рдиिрд░ूрдкिрдд рдХрд░ें|
 
Answer:—-
рдк्рд░ाрдк्рддांрдХ   рд╡рд░्рдЧ рдЪिрд╣्рди    рд╕ेрдХ्рд╕рдиA     рд╕ेрдХ्рд╕рдиB
0-10        5              3              19
10-20    15             9               19
20-30    25            17             15
30-40    35            12              10
40-50     45            9                1
      
      

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ