NCERT/Bihar Board Class-10 Quadratic Equation Solution Exercise-4.1








                         рдк्рд░рд╢्рдиाрд╡рд▓ी-4.1




1. рдЬांрдЪ рдХीрдЬिрдП рдХि рдХ्рдпा рдиिрдо्рди рд╕рдоीрдХрд░рдг рдж्рд╡िрдШाрдд рд╕рдоीрдХрд░рдг рд╣ै:
(i)(x+1)2=2(x-3) 

Answer:—-
(x+1)2=2(x-3)
x2+2x+1=2x-6
x2+1+6=0
x2+7      Yes
(ii) x2-2x=(-2)(3-x) 


Answer:—
x2-2x=(-2)(3-x) 
x2-2x=-6+2x
x2-2x+6-2x=0
x2-4x+6=0   Yes
(iii) (x-2)(x+1)=(x-1)(x+3) 

Answer:—
(x-2)(x+1)=(x-1)(x+3) 
x2+x-2x-2=x2+3x-x-3
x2+x-2x-2-x2-3x+x+3=0
-3x+1=0   No
(iv) (x-3)(2x+1)=x(x+5) 

Answer:—-
(x-3)(2x+1)=x(x+5)
2×2+x-6x-3=x2+5x
2×2+x-6x-3-x2-5x=0
x2-10x-3=0     Yes
(v) (2x-1)(x-3)=(x+5)(x-1) 


Answer:—
(2x-1)(x-3)=(x+5)(x-1) 
2×2-6x-x+3=x2-x+5x-5
2×2-6x-x+3-x2+x-5x+5=0
x2-11x+8=0     Yes

(vi) x2+3x+1=(x-2)2


Answer:—-
x2+3x+1=(x-2)2
x2+3x+1=x2-4x+4
x2+3x+1-x2+4x-4=0
7x-3=0   No
(vii) (x+2)3=2x(x2-1) 

Answer:—
(x+2)3=2x(x2-1) 
x3+6×2+12x+8=2×3-2x
x3+6×2+12x+8-2×3+2x=0
-x3+6×2+14x+8=0
x3-6×2-14x-8=0        No
(viii) x3-4×2-4x+1=(x-2)3

Answer:—-
x3-4×2-x+1=(x-2)3
x3-4×2-x+1-x3-6×2+12x+8=0
2×2-13x+9=0    Yes
2. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЖрдпрддाрдХाрд░ рдХो рдж्рд╡िрдШाрдд рд╕рдоीрдХрд░рдгों рдХे рд░ूрдк рдоें рдиिрд░ूрдкिрдд рдХीрдЬिрдП:

(i)рдПрдХ рдЖрдпрддाрдХाрд░ рднूрдЦंрдб рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ 528m2 рд╣ै| рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी рд▓ंрдмाрдИ (рдоीрдЯрд░ों рдоें) рдЪौрдб़ाрдИ рдХे рджुрдЧुрдиे рд╕े рдПрдХ рдЕрдзिрдХ рд╣ै| рд╣рдоें рднूрдЦंрдб рдХी рд▓ंрдмाрдИ рдФрд░ рдЪौрдб़ाрдИ рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░рдиी рд╣ै|
Answer:—
рдЪौрдб़ाрдИ x рд▓ंрдмाрдИ 2x+1
рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓=рд▓ंрдмाрдИ×рдЪौрдб़ाрдИ
528=x(2x+1) 
528=2×2+x
2×2+x-528=0
(ii) рджो рдХ्рд░рдоाрдЧрдд рдзрдиाрдд्рдордХ рдкूрд░्рдгांрдХों рдХा рдЧुрдгрдирдлрд▓ 306 рд╣ै| рд╣рдоें рдкूрд░्рдгांрдХों рдХो рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░рдиा рд╣ै|
Answer:—-
рджो рдХ्рд░рдоाрдЧрдд рдзрдиाрдд्рдордХ рдкूрд░्рдгांрдХ x,   x+1
x(x+1)=306
x2+x-306=0
(iii) рд░ोрд╣рди рдХी рдоाँ рдЙрд╕рд╕े 26 рд╡рд░्рд╖ рдмрдб़ी рд╣ै| рдЙрдирдХी рдЖрдпु (рд╡рд░्рд╖ों рдоें) рдХा рдЧुрдгрдирдлрд▓ рдЕрдм рд╕े рддीрди рд╡рд░्рд╖ рдкрд╢्рдЪाрдд् 360 рд╣ो рдЬाрдПрдЧा| рд╣рдоें рд░ोрд╣рди рдХी рд╡рд░्рддрдоाрди рдЖрдпु рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░рдиी рд╣ै|

Answer:—-
рд░ोрд╣рди рдХी рд╡рд░्рддрдоाрди рдЖрдпु=x
рдЙрд╕рдХी рдоाँ рдХी рдЖрдпु=x+26
рддीрди рд╡рд░्рд╖ рдкрд╢्рдЪाрдд् рд░ोрд╣рди рдХी рдЖрдпु=x+3
рдЙрд╕рдХी рдоाँ рдХी рдЖрдпु=x+26+3=x+29
(x+3)(x+29)=360
x2+29x+3x+87=360
x2+32x+87-360=0
x2+32x-273=0

(iv) рдПрдХ рд░ेрд▓рдЧाрдб़ी 480km рдХी рджूрд░ी рд╕рдоाрди рдЪाрд▓ рд╕े рддрдп рдХрд░рддी рд╣ै| рдпрджि рдЗрд╕рдХी рдЪाрд▓ 8km/h рдХрдо рд╣ोрддी, рддो рд╡рд╣ рдЙрд╕ी рджूрд░ी рдХो рддрдп рдХрд░рдиे рдоें 3 рдШंрдЯे рдЕрдзिрдХ рд▓ेрддी| рд╣рдоें рд░ेрд▓рдЧाрдб़ी рдХी рдЪाрд▓ рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░рдиी рд╣ै|


Answer:—–
рдоाрдиा рдХि рд░ेрд▓рдЧाрдб़ी рдХी рд╕рдоाрди рдЪाрд▓ x рд╣ै| 480km рдХी рджूрд░ी рддрдп рдХрд░рдиे рдоें рд▓िрдпा рдЧрдпा рд╕рдордп=  480   
                                                  x
рдЬрдм рд╕рдоाрди рдЪाрд▓ 8m/h рдХрдо рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, рддрдм 480km рдХी рджूрд░ी рддрдп рдХрд░рдиे рдоें рд▓िрдпा рдЧрдпा рд╕рдордп=  480   
                                                      x-8
рджूрд╕рд░ी рд╕्рдеिрддि рдоें рд▓िрдпा рдЧрдпा рд╕рдордп рдкрд╣рд▓ी рд╕्рдеिрддि рдоें рд▓िрдП рдЧрдП рд╕рдордп рд╕े 3 рдШंрдЯे рдЕрдзिрдХ рд╣ै|
   480    –   480    =3
   x-8            x
   480(x-x+8)     =3
       x(x-8) 
160×8=x2-8x
x2-8x-1280=0

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ