рдк्рд░рд╢्рдиाрд╡рд▓ी-6.2
1. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा рдШрдирдоूрд▓ рдЕрднाрдЬ्рдп рдЧुрдгрдирдЦрдг्рдб рд╡िрдзि рдж्рд╡ाрд░ा рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░ें|
(i)125 (ii)729 (iii)512 (iv)1131 (v) 5832(vi) 421875(vii) 157464(viii)74088 (ix) 175616(x) 35937
рдЙрдд्рддрд░:—
(i)125
125= 3√5×5×5 =5
(ii)729
729=3√3×3×3× 3×3×3=3×3=9
(iii)512
512=2√2×2×2 ×2×2×2 ×2×2×2
=2×2×2=8
(iv)1131
1131=3√11×11×11=11
(v) 5832
5832=3√2×2×2×3×3×3×3×3×3
2×3×3=18
(vi) 421875
421875=3√5×5×5×5×5×5×3×3×3
=5×5×3=75
(vii) 157464
157464=3√2×2×2×3×3×3×3×3×3×3×3×3
2×3×3×3=54
(viii)74088
74088=2√2×2×2×3×3×3×7×7×7
2×3×7=42
(ix) 175616
175616=3√2×2×2×2×2×2×2×2×2×7×7×7
2×2×2×7=56
(x) 35937
35937=3√3×3×3×11×11×11
3×11=33
2. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╕ंрдЦ्рдпा рдХे рд▓िрдП рд╡рд╣ рдЫोрдЯी рд╕े рдЫोрдЯी рд╕ंрдЦ्рдпा рдмрддाрдпें рдЬिрд╕рд╕े рдЗрд╕ рд╕ंрдЦ्рдпा рдХो рдЧुрдгा рдХрд░рдиे рдкрд░ рд╡рд╣ рдПрдХ рдкूрд░्рдг рдШрди рдмрди рдЬाрдП|рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдкूрд░्рдг рдШрди рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा рдШрдирдоूрд▓ рднी рдиिрдХाрд▓े ंं|
(i)320(ii) 1352(iii) 243(iv) 675(v) 432
рдЙрдд्рддрд░:—
(i)320
320=2×2×2×2×2×2×5
320 рдХो 5×5=25 рд╕े рдЧुрдгा рдХрд░рдиे рдкрд░ рдкूрд░्рдг рдШрди рдмрди рдЬाрдПрдЧा|
320×25=8000
8000=3√2×2×2×2×2×2×5×5×5
2×2×5=20
(ii) 1352
1352=3√2×2×2×13×13
1352 рдХो 13 рд╕े рдЧुрдгा рдХрд░рдиे рдкрд░ рдкूрд░्рдг рдШрди рдмрди рдЬाрдПрдЧा|
1352×13=17576
17576=3√2×2×2×13×13×13
2×13=26
(iii) 243
243=3√3×3×3×3×3
243 рдХो 3 рд╕े рдЧुрдгा рдХрд░рдиे рдкрд░ рдкूрд░्рдг рдШрди рдмрди рдЬाрдПрдЧा|
243×3=729
729=3√3×3×3×3×3×3=3×3=9
(iv) 675
675=3√5×5×3×3×3
675 рдХो 5 рд╕े рдЧुрдгा рдХрд░рдиे рдкрд░ рдкूрд░्рдг рдШрди рдмрди рдЬाрдПрдЧा|
675×5=3375
3375=3√5×5×5×3×3×3
5×3=15
(v) 432
432=3√2×2×2×2×3×3×3
432 рдХो 2×2=4 рд╕े рдЧुрдгा рдХрд░рдиे рдкрд░ рдкूрд░्рдг рдШрди рдмрди рдЬाрдПрдЧा|
432×4=1728
1728=3√2×2×2×2×2×2×3×3×3
2×2×3=12
3. рд╡рд╣ рдЫोрдЯी рд╕े рдЫोрдЯी рд╕ंрдЦ्рдпा рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░ें рдЬिрд╕рд╕े рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХो рднाрдЧ рджेрдиे рдкрд░ рд╡рд╣ рдПрдХ рдкूрд░्рдг рдШрди рдмрди рдЬाрдП| рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдкूрд░्рдг рдШрди рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा рдШрдирдоूрд▓ рднी рдиिрдХाрд▓े-
(i)256(ii)3125(iii)8019(iv)1408(v)192
рдЙрдд्рддрд░:—
(i)256
256=3√2×2×2×2×2×2×2×2
256 рдХो 2×2=4 рд╕े рднाрдЧ рджेрдиे рдкрд░ рдкूрд░्рдг рдШрди рдмрди рдЬाрдПрдЧा|
256÷4=64
64=3√2×2×2×2×2×2=2×2=4
(ii)3125
3125=3√5×5×5×5×5
3125 рдХो 5×5=25 рд╕े рднाрдЧ рджेрдиे рдкрд░ рдкूрд░्рдг рдШрди рдмрди рдЬाрдПрдЧा|
3125÷25=125
125=3√5×5×5=5
(iii)8019
8019=3√3×3×3×3×3×3×11
8019 рдХो 11 рд╕े рднाрдЧ рджेрдиे рдкрд░ рдкूрд░्рдг рдШрди рдмрди рдЬाрдПрдЧा|
8019÷11=729
729=3√3×3×3×3×3×3=3×3=9
(iv)1408
1408=3√2×2×2×2×2×2×2×11
1408 рдХो 2×11=22 рд╕े рднाрдЧ рджेрдиे рдкрд░ рдкूрд░्рдг рдШрди рдмрди рдЬाрдПрдЧा|
1408÷22=64
64=2√2×2×2×2×2×2=2×2=4
(v)192
192=3√2×2×2×2×2×2×3
192 рдХो 3 рд╕े рднाрдЧ рджेрдиे рдкрд░ рдкूрд░्рдг рдШрди рдмрди рдЬाрдПрдЧा|
912÷3=64
64=2√2×2×2×2×2×2=2×2=4
4. рдЕрдиुрдоाрди рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдШрди рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा рдШрдирдоूрд▓ рдиिрдХाрд▓े—-
(i)5832(ii) 74088(iii)421875 (iv) 157464(v)4913 (vi)12167 (vii)32768
рдЙрдд्рддрд░:—
(i)5832
(10)3<5832<(20)3
рдШрдирдоूрд▓=10 рдФрд░ 20 рдХे рдмीрдЪ рдХी рд╡рд╣ рд╕ंрдЦ्рдпा рдЬिрд╕рдХे рдШрди рдЗрдХाрдИ рдЕंрдХ 2 рд╣ो| рд╕्рдкрд╖्рдЯрддः рд╕ंрдЦ्рдпा=18
3√5832=18
(ii) 74088
(4)3<74088<(50)3
рдШрдирдоूрд▓=40 рдФрд░ 50 рдХे рдмीрдЪ рдХी рд╡рд╣ рд╕ंрдЦ्рдпा рдЬिрд╕рдХे рдШрди рдЗрдХाрдИ рдЕंрдХ 8 рд╣ो| рд╕्рдкрд╖्рдЯрддः рд╕ंрдЦ्рдпा=42
3√74088=42
(iii)421875
(70)3<421875<(80)3
рдШрдирдоूрд▓=70 рдФрд░ 80 рдХे рдмीрдЪ рдХी рд╡рд╣ рд╕ंрдЦ्рдпा рдЬिрд╕рдХे рдШрди рдЗрдХाрдИ рдЕंрдХ 5 рд╣ो| рд╕्рдкрд╖्рдЯрддः рд╕ंрдЦ्рдпा=75
3√421875=75
(iv) 157464
(50)3<157464<(60)3
рдШрдирдоूрд▓=50 рдФрд░ 60 рдХे рдмीрдЪ рдХी рд╡рд╣ рд╕ंрдЦ्рдпा рдЬिрд╕рдХे рдШрди рдЗрдХाрдИ рдЕंрдХ 4 рд╣ो| рд╕्рдкрд╖्рдЯрддः рд╕ंрдЦ्рдпा=54
3√257464=54
(v)4913
(10)3<4913<(20)3
рдШрдирдоूрд▓=10 рдФрд░ 20 рдХे рдмीрдЪ рдХी рд╡рд╣ рд╕ंрдЦ्рдпा рдЬिрд╕рдХे рдШрди рдЗрдХाрдИ рдЕंрдХ 3 рд╣ो| рд╕्рдкрд╖्рдЯрддः рд╕ंрдЦ्рдпा=17
3√4913=17
(vi)12167
(20)3<12167<(30)3
рдШрдирдоूрд▓=20 рдФрд░ 30 рдХे рдмीрдЪ рдХी рд╡рд╣ рд╕ंрдЦ्рдпा рдЬिрд╕рдХे рдШрди рдЗрдХाрдИ рдЕंрдХ 7 рд╣ो| рд╕्рдкрд╖्рдЯрддः рд╕ंрдЦ्рдпा=23
3√12167=23
(vii)32768
(30)3<32768<(40)3
рдШрдирдоूрд▓=30 рдФрд░ 40 рдХे рдмीрдЪ рдХी рд╡рд╣ рд╕ंрдЦ्рдпा рдЬिрд╕рдХे рдШрди рдЗрдХाрдИ рдЕंрдХ 8 рд╣ो| рд╕्рдкрд╖्рдЯрддः рд╕ंрдЦ्рдпा=32
3√32768=32
5. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕рдд्рдп рдФрд░ рдЕрд╕рдд्рдп рдмрддाрдпें|
(рдХ) рдХिрд╕ी рднी рд╡िрд╖рдо рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा рдШрди рд╕рдо рд╣ोрддा рд╣ै|
(рдЦ)рдПрдХ рдкूрд░्рдг рдШрди рджो рд╢ूрди्рдпों рдкрд░ рд╕рдоाрдк्рдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा|
(рдЧ)рдпрджि рдХोрдИ рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा рд╡рд░्рдЧ 5 рдкрд░ рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै рддो рдЙрд╕рдХा рдШрди 25 рдкрд░ рднी рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै|
(рдШ)рдРрд╕ा рдХोрдИ рдкूрд░्рдг рдШрди рдирд╣ीं рд╣ै рдЬो 8 рдкрд░ рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै|
(рдб़) рджो рдЕंрдХों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा рдШрди рддीрди рдЕंрдХों рд╡ाрд▓ी рд╕ंрдЦ्рдпा рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै|
(рдЪ) рджो рдЕंрдХों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХे рдШрди рдоें рд╕ाрдд рдпा рдЕрдзिрдХ рдЕंрдХ рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं|
(рдЫ) рдПрдХ рдЕंрдХ рд╡ाрд▓ी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा рдШрди рдПрдХ рдЕंрдХ рд╡ाрд▓ी рд╕ंрдЦ्рдпा рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै|
рдЙрдд्рддрд░:—-
(рдХ)рдЕрд╕рдд्рдп (рдЦ) рд╕рдд्рдп (рдЧ)рдЕрд╕рдд्рдп (рдШ)рдЕрд╕рдд्рдп (рдб़)рдЕрд╕рдд्рдп (рдЪ)рдЕрд╕рдд्рдп (рдЫ)рд╕рдд्рдп
0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ