рдк्рд░рд╢्рдиाрд╡рд▓ी-5.1
1. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХा рд╡рд░्рдЧ рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░ें
(i)42 (ii) 46 (iii) 58 (iv) 98
(v) 94 (vi) 45
рдЙрдд्рддрд░:—
(i)(42)2=42×42=1764
(ii) (46)2=46×46=2116
(iii) (58)2=58×58=3364
(iv) (98)2=98×98=9604
(v) (94)2=94×94=8836
(vi) (45)2=45×45=2025
2. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдХा рд╡рд░्рдЧ рдиिрдХाрд▓े
(i)25 (ii) 55 (iii) 95(iv) 105 (v)115
рдЙрдд्рддрд░:—
(i)(25)2=2×3×100+(5)2=600+25=625
(ii)(55)2=5×6×100+(5)2=3000+25=3025
(iii)(95)2=9×10×100+(5)2=9000+25=9025
(iv)(105)2=10×11×100+(5)2=11000+25=11025
(v)(115)2=11×12×100+(5)2=13200+25=13225
3. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╕ंрдЦ्рдпा рдкूрд░्рдг рд╡рд░्рдЧ рд╣ै? рдЬांрдЪ рдХीрдЬिрдП|
(i)256 (ii)360 (iii)324 (iv)400
рдЙрдд्рддрд░:—
(i)256=2×2×2×2×2×2×2×2
=2×2×2×2=16 yes
(ii) 360
2|360
2|180
2|90
5|45
3| 9
3
360= 2×2×2×5×3×3 not
(iii) 324
2|324
2|162
3|81
3|27
3|9
3
324=2×2×3×3×3×3
=2×3×3=18 yes
(iv) 400
2|400
2|200
2|100
2|50
5|25
5
400=2×2×2×2×5×5=2×2×5=20 Yes
4. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдоें рд╕े рдХौрди рдХौрди рдкूрд░्рдг рд╡рд░्рдЧ рд╣ै?
13, 16, 17, 48, 49, 64, 72, 343, 373, 758
рдЙрдд्рддрд░:–
16=2×2×2×2=2×2=4
49=7×7=7
64=2×2×2×2×2×2=2×2×2=8
5.рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕рдо рд╕ंрдЦ्рдпा рдХे рд╡рд░्рдЧ рд╣ै?
169,196,256,1296,6531
рдЙрдд्рддрд░:—
рд╕рдо рд╕ंрдЦ्рдпा- 2 рд╕े рд╡िрднाрдЬिрдд рд╣ो|
196=13×13=13
256=16×16=16
1296=36×36=36
6. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рдкूрд░्рдг рд╡рд░्рдЧ рд╣ै?
400,4000,330550,12345600000
рдЙрдд्рддрд░:— 400
7. рдХोрд╕्рдардХ рдоें рд╕рд╣ी рд╕ंрдЦ्рдпा рд▓िрдЦे:-
(i)(24)2-(23)2=…….
(ii)(102)2-(101)2=……
(iii)(501)2-(500)2=…..
(iv)(400)2-(399)2=…..
рдЙрдд्рддрд░:—
(i)(24)2-(23)2=(24+23)(24-23)
=47×1=47
(ii)(102)2-(101)2=(102+101)(102-101)
=203×1=203
(iii)(501)2-(500)2=(501+500)(501-500)
=1001×1=1001
(iv)(400)2-(399)2=(400+399)(400-399)
=799×1=799
8.рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рдХौрди рд╕ा рдд्рд░िрдХ рдкाрдЗрдеाрдЧोрд░рд╕ рдд्рд░िрдХ рд╣ै?
(1, 2,3) , (3, 4,5), (6, 8,10), (1, 1,1), (2, 2,3), (15, 36,39)
рдЙрдд्рддрд░:—
(3, 4,5)—>(3)2+(4)2=9+16=25=(5)2
(6, 8,10)–>(6)2+(8)2=36+65=100=(10)2
(15, 36,39)–>(15)2+(36)=225+1296=(39)2
9. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдк्рд░рддिрд░ूрдк рдХा рдк्рд░ेрдХ्рд╖рдг рдХрд░рдХे рдЫुрдЯी рд╣ुрдИ рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХो рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░ें:
(1)2+(2)2+(2)2=(3)2
(2)2+(3)2+(6)2=(7)2
(3)2+(4)2+(12)2=(13)2
(4)2+(5)2+(20)2=(21)2
(5)2+(6)2+(7)2=(31)2
(6)2+(7)2+(8)2=(43)2
10. рд╡िрд╖рдо рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХे рдХ्рд░рдоिрдХ рдШрдЯाрд╡ рдХी рдХ्рд░िрдпा рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХी рдЬांрдЪ рдХрд░ें рдХि рдХौрди рд╕ी рд╕ंрдЦ्рдпा рдкूрд░्рдг рд╡рд░्рдЧ рд╕ंрдЦ्рдпा рд╣ै?
(i)81 (ii)121 (iii)144 (iv)36
рдЙрдд्рддрд░:—
(i)81
81-1=80,
80-3=77,
77-5=72,
72-7=65,
65-9=56,
56-11=45,
45-13=32,
32-15=17,
17-17=0
81 рдПрдХ рдкूрд░्рдг рд╡рд░्рдЧ рд╕ंрдЦ्рдпा рд╣ै|
(ii)121
121-1=120,
120-3=117,
117-5=112,
112-7=105,
105-9=96,
96-11=85,
85-13=72,
72-15=57,
57-17=40,
40-19=21,
21-21=0,
121 рдПрдХ рдкूрд░्рдг рд╡рд░्рдЧ рд╕ंрдЦ्рдпा рд╣ै|
(iii)144
144-1=143,
143-3=140,
140-5=135,
135-7=128,
128-9=119,
119-11=108,
108-13=95,
95-15=80,
80-17=63,
63-19=44,
44-21=23,
23-23=0,
144 рдПрдХ рдкूрд░्рдг рд╡рд░्рдЧ рд╕ंрдЦ्рдпा рд╣ै|
(iv)36
36-1=35,
35-3=32
32-5=27
27-7=20
20-9=11
11-11=0
36 рдПрдХ рдкूрд░्рдг рд╡рд░्рдЧ рд╕ंрдЦ्рдпा рд╣ै|
11. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдоें рд╕े рдХिрди рдХिрди рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा рд╡рд░्рдЧ рд╡िрд╖рдо рд╕ंрдЦ्рдпा рд╣ोрдЧी?
(i)531 (ii)5436 (iii)3249 (iv)82004
рдЙрдд्рддрд░:—
рдЬिрди рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХा рдЗрдХाрдИ рдЕंрдХ рд╡िрд╖рдо рд╣ोрддा рд╣ै, рдЙрдирдХा рд╡рд░्рдЧ рднी рд╡िрд╖рдо рд╣ोрдЧा| рдЕрдд: рд╕ंрдЦ्рдпा 531 рдФрд░ 3249 рдХा рд╡рд░्рдЧ рд╡िрд╖рдо рд╣ोрдЧा|
12.рдпोрдЧ рд╕ंрдХ्рд░िрдпा рдХिрдпे рдмिрдиा рдпोрдЧрдлрд▓ рдЬ्рдЮाрдд рдХीрдЬिрдП
(i)1+3+5+7+9+11
(ii)1+3+5+……. +51
(iii)1+3+5+7+….. +101
(iv)7+9+11+13+….. 21
рдЙрдд्рддрд░:—
(i)1+3+5+7+9+11
n=6
n2=(6)2=6×6=36
(ii)1+3+5+……. +51
n= n+1 = 51+1 =26
2 2
n2=(26)2=26×26=676
(iii)1+3+5+7+….. +101
n= n+1 = 101+1 =51
2 2
n2=(51)2=51×51=2601
(iv)7+9+11+13+….. 21
1+3+5+7+9+11+13+….21 – (1+3+5)
1+3+5+7+9+11+13+….21
n= n+1 = 21+1 =11
2 2
n2=(11)2=11×11=121
рдЕрднीрд╖्рдЯ рдпोрдЧ=121-(1+3+5)=121-9=112
13. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХे рд╡рд░्рдЧों рдХे рдЗрдХाрдИ рдХे рдЕंрдХ рдХ्рдпा рд╣ोंрдЧे?
(i)25 (ii)64 (iii)272 (iv)799 (v)5423
(vi)2477 (vii)5438 (viii)99880 (ix)43546
рдЙрдд्рддрд░:—-
рд╕ंрдЦ्рдпा рдЗрдХाрдИ рдЕंрдХ
25 5
64 6
272 4
799 1
5423 9
2477 9
5438 4
99880 0
43546 6
14. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ंрдЦ्рдпाрдПँ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд░ूрдк рд╕े рдкूрд░्рдг рд╡рд░्рдЧ рд╕ंрдЦ्рдпाрдПँ рдирд╣ीं рд╣ै, рдЗрд╕рдХा рдХाрд░рдг рджीрдЬिрдП|
(i)1052 (ii)2347 (iii) 54328
(iv)325427 (v) 25000 (vi) 753522
рдЙрдд्рддрд░:—
рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХे рдЗрдХाрдИ рдЕंрдХ 2,3,7 рдпा 8 рд╣ोрдиे рдкрд░ рддрдеा рд╕ंрдЦ्рдпा рдХे рдЕंрдд рдоें рд╢ूрди्рдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рд╡िрд╖рдо рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╕ंрдЦ्рдпाрдПँ рдкूрд░्рдг рд╡рд░्рдЧ рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै| рдЕрдд: рдк्рд░рд╢्рди рдоें рджी рдЧрдИ рд╕ंрдЦ्рдпाрдПँ рдкूрд░्рдг рд╡рд░्рдЧ рдирд╣ीं рд╣ै|
0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ