Bihar Board Class-8 direct and inverse proportion Solution All Exercise-11.2











                           рдк्рд░рд╢्рдиाрд╡рд▓ी-11.2



1. рдпрджि рдФрд░ рд╡्рдпुрдд्рдХ्рд░рдоाрдиुрдкाрддी рд╡िрдЪрд░рдг рдоें рд╣ों, рддो рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдиुрд╕ाрд░ рд░िрдХ्рдд рд╕्рдеाрдиों рдХी рдкूрд░्рддि
 рдХीрдЬिрдП:
x   8    6  4  ….   36
y   9   12  …  10  … 


рдЙрдд्рддрд░:—
x     8     6      4    ….    36
y     9     12   …   10    … 
y=  12×6   =18, 
         4
y=  18×14  =7.2, 
          10
y=  7.2×10    =  72   =2
           36           36
2. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╡िрдЪрд░рдг рд╕ाрд░рдгी рдоें рд░िрдХ्рдд рд╕्рдеाрдиों рдХी рдкूрд░्рддि рдХीрдЬिрдП:
рдЪाрд▓(рдХिрдоी/рдШंрдЯा рдоें)     4  8  ….  ….  64
рд▓рдЧा рд╕рдордп (рдоिрдирдЯों рдоें) ..  40  20  10  …. 
рдЙрдд्рддрд░:—-
40×8=  320   =80
   4          4
  40×8   =  320   =16
     20          20
  16×20  =  320  =32
      10          10
   32×10  =  320   =5
       64          64  
3. 10 рдордЬрджूрд░ рдХिрд╕ी рдХाрдо рдХो 2 рджिрди рдоें рдХрд░рддे рд╣ैं| рдЙрд╕ी рдХाрдо рдХो 2 рдордЬрджूрд░ рдХिрддрдиे рджिрдиों рдоें рдХрд░ेंрдЧे? 

рдЙрдд्рддрд░:–
рдордЬрджूрд░ рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा      10      2 
рджिрдиों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा          2       y
   10×2    =10
       2
4. 45 рдордЬрджूрд░ рдПрдХ рдХाрдо рдХो 27 рджिрдиों рдоें рдкूрд░ा рдХрд░рддे рд╣ैं, рддो рдХिрддрдиे рдордЬрджूрд░ рдЙрд╕ी рдХाрдо рдХो 15 рджिрдиों рдоें рдкूрд░ा рдХрд░ेंрдЧे|

рдЙрдд्рддрд░:—
рдордЬрджूрд░ рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा     45       x
рджिрдиों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा       27      15
  45×27   =3×27=81
     15
5. рдПрдХ рдмрд╕ 30 рдХिрдоी/рдШंрдЯा рдХी рдЪाрд▓ рд╕े 6 рдШंрдЯे рдоें рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рджूрд░ी рддрдп рдХрд░рддी рд╣ै| рдЙрд╕ी рджूрд░ी рдХो рд╡рд╣ рдмрд╕ рдХिрд╕ рдЪाрд▓ рд╕े рдХेрд╡рд▓ 4 рдШंрдЯे рдоें рддрдп рдХрд░ рд▓ेрдЧी? 

рдЙрдд्рддрд░:—
рдЪाрд▓     30    x
рд╕рдордп     6     4
  30×6    =  180   =45
    4                4
6. 40 рдШोрдб़े рдПрдХ рдХ्рд╡िंрдЯрд▓ рдЪрдиे рдХो 7 рджिрди рдоें рдЦाрддे рд╣ैं| рдХिрддрдиे рдШोрдб़े рдЙрддрдиे рд╣ी рдЪрдиे рдХो 28 рджिрди рдоें рдЦाрдпेंрдЧे? 


рдЙрдд्рддрд░:—
рдШोрдб़ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा      40     x
рджिрди рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा        7       28
   40×7    =   280   =10
       28           28
7. рдПрдХ рдЫाрдд्рд░ाрд╡ाрд╕ рдоें 300 рдЫाрдд्рд░ों рдХे рд▓िрдП 15 рджिрдиों рдХी рд░ाрд╢рди рд╕ाрдордЧ्рд░ी рд╣ै| рдпрджि рдЕрд╡рдХाрд╢ рдХे рдХाрд░рдг 200 рдЫाрдд्рд░ рдмाрд╣рд░ рдЪрд▓े рдЬाрдпे рддो рд╡рд╣ рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХिрддрдиे рджिрдиों рддрдХ рдЪрд▓ेрдЧी? 


рдЙрдд्рддрд░:—
рдЫाрдд्рд░ рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा     300    100
рджिрди рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा       15       x
   300×15   =   4500     =45 
       100            100
8. рдПрдХ рдЫाрд╡рдиी рдоें 700 рд╕ैрдиिрдХों рдХे рд▓िрдП 25 рджिрдиों рдХी рдкрд░्рдпाрдк्рдд рд╕ाрдордЧ्рд░ी рд╣ै| рдХिंрддु рдХुрдЫ рдФрд░ рд╕ैрдиिрдХों рдХे рдЖ рдЬाрдиे рдХे рдХाрд░рдг рд╡рд╣ рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХेрд╡рд▓ 20 рджिрдиों рдоें рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै| рдмрддाрдЗрдП рдХि рдмाрдж рдоें рдХिрддрдиे рдФрд░ рд╕ैрдиिрдХ рдЖрдпे|


рдЙрдд्рддрд░:—
рд╕ैрдиिрдХों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा   700      x
рджिрдиों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा       25       20
  700×25   =35×25=875
      20
9. рдПрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдк्рд░рддिрджिрди рдХिрд╕ी рдкुрд╕्рддрдХ рдХे рдкृрд╖्рдаों рдХो рдкрдв़рдХрд░ рдЙрд╕े 15 рджिрдиों рдоें рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░ рджेрддा рд╣ै| рдпрджि рд╡рд╣ рдк्рд░рддिрджिрди рдкрдв़े рддो рдкूрд░े рдкुрд╕्рддрдХ рдХो рд╡рд╣ рдХिрддрдиे рджिрдиों рдоें рдкрдв़ рд▓ेрдЧा? 


рдЙрдд्рддрд░:—–
рдкृрд╖्рдаों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा       8        12
рджिрдиों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा     15        y
   8×15    =2×5=10
      12
10. рдПрдХ рд╕ैрдиिрдХ рд╢िрд╡िрд░ рдоें 105 рд╕ैрдиिрдХों рдХे рд▓िрдП 21 рджिрдиों рдХी рд░рд╕рдж рд╕ाрдордЧ्рд░ी рд╣ै| рдпрджि рд╢िрд╡िрд░ рдоें 42 рд╕ैрдиिрдХ рдФрд░ рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ो рдЬाрдПं, рддो рд░рд╕рдж рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХिрддрдиे рджिрдиों рдоें рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрдПрдЧी? 
рдЙрдд्рддрд░:—
рд╕ैрдиिрдХों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा    105    147
рджिрдиों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा          21      y
   105×21   =15
      147
11. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рдХौрди рд╕ी рд╡्рдпुрдд्рдХ्рд░рдоाрдиुрдкाрдд рдоें рд╡िрдЪрд░рдг рдХрд░рддी рд╣ै? 
(рдЕ) рдЦрд░ीрджी рдЧрдИ рдкुрд╕्рддрдХों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдФрд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдкुрд╕्рддрдХ рдХी рдХीрдордд|
(рдм) рдмрд╕ рдж्рд╡ाрд░ा рддрдп рдХी рдЧрдИ рджूрд░ी рдФрд░ рдЦрдкрдд рд╣ुрдП рдкैрдЯ्рд░ोрд▓ рдХी рдХीрдордд|
(рд╕)рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрд╕ी рдиिрд╢्рдЪिрдд рджूрд░ी рдХो рдкाрд░ рдХрд░рдиे рдоें рд▓рдЧा рд╕рдордп рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рдЪाрд▓|
(рдж) рдПрдХ рдкुрд▓ рдмрдиाрдиे рдоें рд▓рдЧाрдП рдЧрдП рдордЬрджूрд░ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдФрд░ рдкुрд▓ рдмрдиाрдиे рдоें рд▓рдЧрдиे рд╡ाрд▓ा рд╕рдордп|
(рдп)рдЫाрдд्рд░ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдФрд░ рдк्рд░рддि рдЫाрдд्рд░ рд╡िрддрд░िрдд рдоिрдаाрдИ рдХा рд╡рдЬрди|(рдпрджि 40 рдХिрдЧ्рд░ा рдоिрдаाрдИ рдмांрдЯрдиी рд╣ै) 
(рд░) рдордЬрджूрд░ी рдФрд░ рдХाрд░्рдп рдХे рдШंрдЯे
(рд▓) рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдФрд░ рдЙрдирдХा рдХुрд▓ рдоूрд▓्рдп


рдЙрдд्рддрд░:—
(рдЕ) рдирд╣ीं  (рдм) рдирд╣ीं   (рд╕) рд╣ाँ   (рдж) рд╣ाँ   (рдп) рд╣ाँ
(рд░) рдирд╣ीं  (рд▓) рдирд╣ीं
12. 26 рдЬрдирд╡рд░ी рдХो рдПрдХ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे 800 рдЫाрдд्рд░ों рдоें 100 рдЧ्рд░ाрдо рдк्рд░рддि рдЫाрдд्рд░ рдХे рд╣िрд╕ाрдм рд╕े рдоिрдаाрдИ рдмांрдЯी рдЧрдИ| рдЙрддрдиी рд╣ी рдоिрдаाрдИ рдпрджि 1000 рдЫाрдд्рд░ों рдоें рдмрд░ाрдмрд░ рдмрд░ाрдмрд░ рдмांрдЯी рдЬाрдП, рддो рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЫाрдд्рд░ рдХो рдХिрддрдиे рдЧ्рд░ाрдо рдоिрдаाрдИ рдоिрд▓ेрдЧी? 


рдЙрдд्рддрд░:—
рдЫाрдд्рд░ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा     800   1000
рдоिрдаाрдИ рдХी рдоाрдд्рд░ा     100      y
   800×100   =80
       1000
13. рдЬрдм рдПрдХ рдирд▓ рдПрдХ рдШंрдЯे рдоें 640 рд▓ीрдЯрд░ рдкाрдиी рднрд░рддा рд╣ै рддो рдПрдХ рдкाрдиी рдЯंрдХी рдХो рднрд░рдиे рдоें 10 рдШंрдЯे рдХा рд╕рдордп рд▓рдЧрддा рд╣ै| рдпрджि рдЙрд╕ी рдЯंрдХी рдХो рджूрд╕рд░े рдирд▓ рд╕े 8 рдШंрдЯे рдоें рднрд░ा рдЧрдпा рд╣ो, рддो рджूрд╕рд░े рдирд▓ рдоें рдк्рд░рддिрдШंрдЯा рдХिрддрдиा рдкाрдиी рднрд░ा? 

рдЙрдд्рддрд░:—
рдкाрдиी рдХी рдоाрдд्рд░ा рдк्рд░рддिрдШंрдЯा    64     x
рд╕рдордп                             10   8
   64×10    =80
      8
   

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ